Kanser Nedir ?

sözcük manası olarak kanser, bir organ yada dokudaki hücrelerin düzensiz olarak bölünüp  çoğalmasıyla beliren fena urlara diyoruz. genel açıdan ise kanser vücudumuzun türlü bölgelerindeki hücrelerin kontrolsüz artması ile oluşan 100\`den fazla hastalık grubudur. çok fazla türlü kanser tipleri olmasına rağmen, hepsi anormal hücrelerin kontrol dışı artarak çoğalması ile başlar. Tedavi edilmez ise ciddi rahatsızlıklara, hatta ölüme dahi sebep olabilir.

Kanser (cancer) terimi, Yunan Hippocrates (Mö 460-370) nedeni ile oluşturulmuştur. Hippocrates carcinos ve carcinoma terimlerini ülser oluşturan ve ülser oluşturmayan tümörler için kullanmıştır.

  Normal Bir Hücre Nasıl Kansere Dönüşür?
tüm kanser tipleri bedenin esas hayat ünitesi olan hücrelerimizden gelişirler. Kanseri anlamak için normal hücrelerin nasıl kansere dönüştüğünü bilmek faydalı olacaktır.
  Vücudumuzdaki sıhhatli hücreler bölünebilme yeteneğine sahiptirler. fakat, adale ve sinir hücrelerinde bu özellik yok. ölen hücrelerin yenilenmesi ve yaralanan dokuların onarılması amacıyla bu yeteneklerini  kullanırlar. yaşamımızın ilk yıllarında hücreler daha hızlı bölünürken, erişkin yaşlarda bu sürat yavaşlar. fakat hücrelerin bu yetenekleri sınırlıdır, sonsuz bölünemezler. Her hücrenin hayatı boyunca göze çarpan bir bölünebilme sayısı bulunmaktadır. sağlıklı bir ne kadar bölüneceğini bilir ve gerektiğinde ölmesini de bilir. Buna apoptosis yani hücrenin programlı ölümü deriz. Normalde bedenin sağlıklı ve düzgün çalışması için hücrelerin büyümesi, bölünmesi ve daha çok hücre üretmesine gereksinim vardır. kimi buna rağmen süreç doğru yoldan sapar, yeni hücrelere gerek olmaksızın hücreler bölünmeye devam eder. Bilincini kaybetmiş kanser hücreleri, kontrolsüz bölünmeye başlar ve çoğalırlar. çok hücrelerin kütleleri bir büyüklük ya da tümör oluştururlar.
  Hücrelerin merkezinde çekirdek içinde hücrenin ve organizmanın ırsi bilgisinin saklandığı elektron mikroskopu ile de görüntülenebilen DNA olarak adlandırılan mikroskopik iplikçikler mevcuttur. DNA hücrenin normal fonksiyonlarını görmesi için gereklidir. Kanserli hücreler bu DNA iplikçiğindeki hasardan dolayı oluşur. Hücrenin normal yaşam siklusunda DNA hasarı olsa da hücre ya bunu onarır ve ya ölür. Kanserli hücrelerde hasarlanmış DNA onarılamaz ve kontrolsüz çoğalma başlar. DNA çevresel etkenler (kimyasallar, virüsler, tütün ürünleri veya çok aşırı güneş ışını vs bu gibi) sebebiyle hasar görebilir.
  Kanser hücreleri birikerek tümörleri oluştururlar. Tümörler iyi huylu ve ya fena huylu olabilirler. iyi huylu tümörler kanser değildir. Bunlar sıklıkla alınırlar ve çoğu süre tekrarlamazlar. iyi huylu tümörlerdeki hücreler bedenin başka taraflarına yayılmazlar. En önemlisi iyi huylu tümörler nadiren hayatı tehdit ederler. kötü huylu tümörler kanserdir. kötü huylu tümörlerdeki hücreler anormaldirler ve kontrolsüz ve düzensiz bölünürler. Bu tümörler normal dokuları sıkıştırabilirler, içine sızabilirler yahut tahrip edebilirler. eğer kanser hücreleri oluştukları tümörden ayrılırsa, kan ya da lenf dolaşımı aracılığıyla bedenin öteki bölgelerine gidebilirler. Gittikleri yerlerde tümör kolonileri oluşturur ve büyümeye devam ederler. Kanserin bu şekilde bedenin başka bölgelerine yayılması olayına metastaz ismi verilir.

Kanser Belirtileri Nelerdir ?

Kanserin belirtilerini bilmek hastalığın erken tanısı açısından önemli bir şeydir, ancak bu belirtilerin birine ve ya daha fazlasına sahip olmak kişinin kanser bulunduğu anlamına da gelmez.

Açıklanamayan kilo kaybı:birçok kanserin; bilhassa mide, pankreas, yemek borusu (ösefagus) kanseri ve akciğer kanseri bunun gibi; ilk belirtisi açıklanamayan kilo kaybıdır.

Ateş: Kanserde sık şekilde görülmekte ama ekseriyetle ileri evre kanserler ile birliktedir. Kan kanseri ve lenf bezi tümörlerinde ise başlangıç belirtisi olarak ortaya çıkabilir.

Halsizlik: Kan kanseri yada kansızlığa sebep olabilen mide yada kalın bağırsak kanseri gibi kanserlerde erken ortaya çıkabilir. Halsizlik kanserin seyrini tahmin etme meselesinde ciddi bir bulgudur.

Ağrı: Kemik ya da testis  tümörlerinde ilk belirti olabilmekte lakin çoğunlukla ileri evre kanserlerin bir belirtisidir.

Memede yada vücutta hissedilen kitleler: bilhassa meme, testis, lenf bezi ya da yumuşak doku tümörleri ten altında bir yumru yahut şişlik ile hissedilebilir.

ten değişiklikleri: cilt tümörleri haricinde iç organ tümörlerinde de görülebilir. Bazı kanserlerde sarılık, ciltte koyulaşma ya da ciltte kızarıklık görülebilir.

Kanama: Olağan dışı kanama çok sayıda kanserde erken yada geç devirde ortaya çıkabilir. Balgamda kan görülmesi akciğer, dışkıda kan görülmesi kalın bağırsak, idrarda kan görülmesi idrar torbası (mesane), zamansız vajinal kanama ise rahim ve ya rahim ağzı (serviks) kanserinin belirtisi olabilmektedir.

Dışkılama ve ya idrar yapma alışkanlığında değişiklik: Uzun süreli kabızlık, ishal ve ya dışkı boyutunda değişiklik kalın bağırsak kanserinin ilk belirtisi olabilmekte.idrar yaparken sancı, idrarda kan görülmesi ve ya idrar yapma sıklığının değişmesi prostat veya idrar torbası (mesane) kanserinin ilk belirtileri olabilir.

öksürük ve horlama: inatçı ve geçmeyen öksürük akciğer kanserinin horlama ise gırtlak (larinks) kanserinin ilk belirtileri olabilmektedir.

 Ben ve siğillerdeki değişiklikler: Vücudumuzda yıllardır var olan bir ben yahut siğilde şekil, ebat ve ya renkte yeni ortaya çıkan bir değişiklik durumunda derhal bir doktora müracaat edilmelidir. Zira melanom denilen ten tümörlerinde erken teşhis ile tedavi şansı artmaktadır.

modern tıptaki gelişmelere rağmen, dünyada ve yurdumuzda ölüm nedenleri içinde halen ilk sıralarda yer almasından dolayı kanser ciddi bir sıhhat sorunudur. tanısı ve tedavisi değişik uzmanlık dallarının işbirliğini gerektirmektedir. Kanserde erken teşhis ciddi bir şeydir. memleketimiz\`de bilhassa meme, rahim ağzı (serviks) ve bağırsak kanserinin erken tanısı hakkında milli tarama programları mevcuttur.

Kanserden korunma kanserin tedavisinden daha önemli bir husustur. Korunmada, yukarıda anlatılan başta sigara ve alkol olmak üzere, kanser yapıcı çevresel etkenlerden uzak durmak önemlidir. Bunun dışında düzenli spor yapmak, çok güneşten ışığından sakınmak, bilhassa meyve ve sebze ağırlıklı müsait bir diyet uygulamak ve tabii gıdalarla beslenmek kanser sıklığını azaltabilir.

kelime sayısı: 805